Rahim Duvarı Kalınlaşması Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Rahim duvarı adet döngüsünde nasıl değişiklikler gösterir?

Rahim iç duvarı, adet döngüsü boyunca yumurtalıklardan salgılanan hormonların etkisiyle değişiklikler gösterir. Adet döngüsünün ilk yarısında yumurtalıklardan östrojen hormonu salgılanır. Östrojen hormonu, rahim iç duvarının kalınlaşması ve büyümesini sağlayarak, rahim dokularını gebeliğe hazırlar. Döngünün ortasında yumurtlama olur, yani yumurtalıktan bir yumurta karın içine atılır. Yumurtlama ile bu kez progesteron adı verilen bir hormonun seviyesi yükselir. Yine bu hormon da rahim iç duvarını, oluşacak embriyoyu besleyecek şekilde hazırlar. Eğer gebelik oluşmazsa östrojen ve progesteron hormonu seviyeleri düşmeye başlar. Progesteron hormonundaki düşme, adet kanaması, yani rahim iç duvarındaki tabakanın dökülmesini başlatır. Bu tabaka tamamen dökülünce yeni bir adet döngüsü başlar. Tabaka ne kadar kalınlaşmış ise adet kanaması da o kadar yoğun ve uzun olur.

Rahim duvarı kalınlaşmasının sebebi nedir?

Genellikle östrojene karşılık gelecek yeterli progesteron hormonu olmamasından kaynaklanır. Eğer yumurtlama olmazsa progesteron hormonu salgılanmaz ve rahim iç tabakası da dökülmez. Rahim iç tabakası ortamda bulunan östrojen etkisiyle kalınlaşmaya devam eder. Bazı durumlarda, bu kalınlaşma sırasında tabaka içinde bulunan hücrelerde anormal gruplaşmalar meydana gelir ve bu hücreler ileride rahim duvarı kanserine dönüşebilir.

Rahim duvarı kalınlaşması ne zaman oluşur?

• Menopoz sonrası progesteron hormonu olmadığından kalınlaşma olabilir.
• Menopoza geçiş dönemi, yani perimenopoz döneminde de düzenli yumurtlama olmayacağı için kalınlaşma oluşabilir.
• Östrojen ya da östrojen etkisi gösteren ilaçların, progesteron olmadan kullanılması kalınlaşma yapabilir. Özellikle menopoz tedavisi için yüksek doz ve uzun süreli östrojen kullanımıyla risk artar.
• Polikistik over sendromu hastalarında, adetler düzensiz ise risk artar.
• Obezite, yağ dokusunda östrojen oluşumunu artırarak riski artırır.

Hangi durumlarda rahim duvarı kalınlaşması riski artar?

• 35 yaş üzeri
• Beyaz ırk
• Hiç gebe kalmamış kadınlar
• Geç yaşta menopoza giren kadınlar
• İlk adeti çok erken gören kadınlar
• Diabet, polikistik over sendromu, safra kesesi hastalığı ve tiroid hastalığı varlığı
• Obezite
• Sigara kullanımı
• Aile hikayesinde yumurtalık, kolon ve rahim kanseri bulunması durumlarında risk artar.

Rahim duvarı kalınlaşması tipleri nelerdir?

Rahim iç duvarından, küretaj ile örnek alınarak yapılan biopsinin patolog tarafından değerlendirmesinde, hücrelerde anormal değişiklikler varsa buna atipi adı verilir. Atipi olup olmamasına bağlı olarak, rahim duvarı kalınlaşması dört gruba ayrılır.

• Basit atipisiz
• Basit atipili
• Kompleks atipisiz
• Kompleks atipili

Rahim duvarı kalınlaşması bu belirtilerle kendisini gösteriyor!

En önemli belirtisi anormal rahim kanamasıdır. Aşağıdaki belirtiler varlığında, jinekolojik değerlendirme gerekir.

• Adet kanamasının normalden daha uzun ve yoğun olması
• Adet döngüsünün 21 günden daha kısa olması, (günler sayılırken bir adetin ilk gününden, diğer adetin ilk gününe kadar sayılmalıdır.)
• Menopoz sonrası bütün kanamalar

Rahim duvarı kalınlaşması tanısı nasıl konur?

Özellikle 35 yaşın üzerinde olup anormal kanaması olan ya da 35 yaşın altında olup, anormal kanaması ilaçlarla düzelmeyen hastalarda, tanısal amaçlı testler gerekli olabilir.
Transvajinal ultrasonografi ile rahim duvarı kalınlığı ölçülebilir. Bu yöntemde ses dalgaları, vajina içerisindeki bir prob aracılığı ile rahime gönderilerek, rahim görüntüsü elde edilir.
Kesin tanı koyabilmek için rahim içerisinden bir doku örneği alınarak patolojik olarak incelenmelidir. Biopsi alma işlemi küretajla ya da histeroskopik olarak, yani rahim içerisine kamerayla bakılarak gerçekleştirilebilir.
Rahim duvarı kalınlaşması tedavisinde bunlara dikkat!
Çoğu zaman tedavi progesteron hormonuyla yapılır. Ağızdan tablet şeklinde, enjeksiyon şeklinde ya da rahim içine hormon salgılayan bir sistem aracılığıyla progesteron verilebilir. Hormon salgılayan rahim içi sistem, aynı zamanda bir doğum kontrol yöntemidir. Kalınlaşma tipi ve hastanın yaşına göre progesteron dozu ve tedavi süresi değişir. Progesteron tedavisi süresince adet benzeri kanamalar görülebilir.
Özellikle kompleks atipili hiperplazi varlığında kanser riski arttığı için cerrahi olarak rahim alınması tedavisi uygun olur.

Rahim duvarı kalınlaşmasını engellemek mümkün mü?

• Eğer menopoz sonrası östrojen verilirse, beraberinde progesteron da kullanılmalıdır.
• Eğer adet düzensizliği varsa doğum kontrol hapları veya benzer düzenleyici ilaçlar kullanılmalıdır.
• Obez hastaların kilo vermesi önerilir, bu hastalarda endometrium kanseri riski de artar.

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Burcu Saygan Karamürsel