NASA mühendisleri Voyager 1’deki arızayı düzeltmek için yarışıyor

NASA’nın 46 yaşındaki Voyager 1 uzay aracında, Dünya’daki görev ekibi ile iletişim kesintisine neden olan bir bilgisayar arızası yaşandı. Arıza, misyonun Güney Kaliforniya’daki sadık destek ekibinin NASA’nın en uzun ömürlü uzay aracının durumu hakkında bilgi sahibi olmasını engelliyor.

NASA’nın en eski uzay görevlerinden birini gerçekleştiren Voyager 1’de 14 Kasım’da teknik bir arıza ortaya çıktı. Arıza aracın bilimsel ekipmanlarından alınan ölçümler veya sondanın nasıl çalıştığına ilişkin temel mühendislik verilerini geri gönderme yeteneğini etkiledi. Sonuç olarak ekip, aracın itiş gücü veya kontrol sistemlerine ilişkin temel parametreler hakkında hiçbir bilgiye sahip değil. NASA’nın Jet Propulsion Laboratuvarı Voyager proje yöneticisi Suzanne Dodd, “Aracı geri alırsak bu en büyük mucize olur. Kesinlikle vazgeçmedik.” ifadelerini kullandı. Voyager 1, Güneş’ten saniyede 17 kilometre hızla uzaklaşan, şimdiye kadar Dünya’dan en uzağa gönderilen uzay aracı.

50 YIL ÖNCESİNİN SON TEKNOLOJİSİ Voyager 1’deki en son sorun, uzay aracındaki üç bilgisayardan biri olan Uçuş Veri Alt Sistemi’nden (FDS) kaynaklanıyor. FDS, uzay aracının sensör ağından bilim ve mühendislik verilerinin toplanmasından ve ardından bilgilerin ikili kodda tek bir veri paketinde birleştirilmesinden sorumlu. Telemetri Modülasyon Birimi adı verilen ayrı bir bileşen, veri paketini Voyager’ın 3,7 metrelik çanak anteni aracılığıyla Dünya’ya geri gönderiyor. NASA’ya göre, kasım ayında Voyager 1 tarafından iletilen veri paketleri sanki sıkışmış gibi 1’ler ve 0’lardan oluşan tekrarlayan bir model ortaya koydu. Dodd, mühendislerin o günden beri geçen üç ayın büyük bir kısmını sorunun nedenini teşhis etmeye çalışarak harcadıklarını söyledi.

UZAY ARACI AYNI VERİLERİ TEKRAR EDİYOR Mühendislik ekibi sorunun Uçuş Veri Alt Sistemi’nden kaynaklandığından “yüzde 99,9 emin” olduğunu ve verilerde “kare senkronizasyonu” sorunu yaşandığını söyledi. Yer ekibi, sorunun en olası açıklamasının FDS’deki hafıza bozulması olduğuna inanıyor. Ancak bağlantı kesintisi nedeniyle mühendisler, Voyager 1’den gelen ve onları sorunun kökenine götürebilecek ayrıntılı verilere sahip değiller. Dodd, “Muhtemelen sorun FDS belleğinde bir yerlerdedir. Bir kısmı ters dönmüştür veya bozulmuştur. Ancak bağlantı olmadan FDS hafıza bozulmasının nerede olduğunu göremiyoruz.” ifadelerini kullandı. Elli yıl önce geliştirildiğinde, Voyager’ın Uçuş Veri Alt Sistemi bilgisayar alanında bir yenilikti. Bir uzay aracında geçici hafızayı kullanan ilk bilgisayardı.

YENİDEN BAĞLANTI KURMAK Önümüzdeki birkaç hafta içinde, Voyager’ın yer ekibi Voyager 1’e, FDS bilgisayarında şüpheli bozuk belleğin nerede bulunduğunu tespit etmeye yönelik komutlar iletmeyi planlıyor. Planlardan biri, bilgisayarın farklı modlarda çalışacak şekilde değiştirilmesini içeriyor. Voyager görevinde genellikle bir düzineden az insan çalışıyor. Bu sayı, bilgisayar sorununun Kasım ayında ortaya çıkmasından bu yana biraz arttı. Uçuş veri sistemleri, yazılım ve uzay aracı iletişimlerinde yaklaşık sekiz uzmandan oluşan küçük bir “kaplan ekibi”, aksaklığın giderilmesine yardımcı olmak için görevlendirildi.