Süper güçlerin füzyon enerjisi yarışı: Çin, ABD’yi geçiyor mu?

ABD ile Çin arasında, füzyon enerjisinin odak noktası olduğu yüksek teknolojili bir yarış yaşanıyor. ABD, bu yarışta Çin’in yıllık 1,5 milyar dolarlık yatırımının çok gerisinde kalıyor. Konu hakkında doktora yapan bilim insanı sayısıda da Çin’de neredeyse 10 kat daha fazla. Bu alanda istenen gelişmeler sağlanabilirse, insanlık temiz ve neredeyse sınırsız enerji temin edebilecek.

Dünyanın en büyük süper güçlerinden olan ABD ve Çin teknoloji yarışında yeni bir odak noktası edindi: Füzyon enerjisi. ABD ile Çin arasında, her iki ülkenin de ulaşılması zor bir enerji kaynağı olan füzyonun peşinde koştuğu yüksek teknolojili bir yarış yaşanıyor.

ABD LİDERLİĞİNİ KAYBEDİYOR

Çin, devasa bir füzyon teknolojisi yerleşkesini tamamlayarak ve en büyük sanayi şirketlerinden bazılarını da içeren ulusal bir füzyon konsorsiyumu kurarak bu alana ABD’den daha fazla yatırım yapıyor. Çin’deki ekipler füzyon projelerini tamamlamak için gece gündüz üç vardiya halinde durmaksızın çalışıyor. Ve Çin, füzyon bilimi ve mühendisliğinde ABD’den 10 kat daha fazla uzmana sahip. Amerikalı yetkililer ve bilim insanları arasında, ABD’nin erken dönemdeki liderliğinin kaybolduğu yönündeki endişe artıyor. ABD Enerji Bakanlığı’na bağlı Füzyon Enerjisi Bilimleri departmanının başkanı JP Allain, Çin’in bu alan için her yıl ayırdığı 1,5 milyar dolarlık bütçenin yarısı kadar bir bütçeye sahip olduklarını söylüyor.

“ÇİN, ABD VE AVRUPA’YI GEÇECEK” ABD’nin Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, Pekin’in bu konudaki girişimlerine dair bilgisi bulunan bilim insanlarının, “Çin 3-4 yıl içinde ABD ve Avrupa’nın manyetik füzyon kabiliyetlerinden fazlasına sahip olur” dediğini aktardı. Çin, yüzlerce ABD füzyon bilimcisinin ve mühendisinin ticari füzyon enerjisi üretme umuduyla ilk olarak 2020’de yayınladığı yol haritasına benzer bir programı izliyor gibi görünüyor. Allain bu yol haritası hakkında, “Uzun vadeli planımızı inşa ediyorlar. Tahmin edebileceğiniz gibi bu çok sinir bozucu” diye konuştu.

TEMİZ VE SINIRSIZ ENERJİ HAYALİ Füzyon uzun zamandır temiz enerji hayaliydi. Atomları birleştirme süreci, Güneş’e güç veren süreçle aynıdır ve bilim insanları bunu neredeyse sınırsız enerji sağlamak için kullanmayı umuyor. ABD’deki füzyon çalışmalarını yürüten Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı, tarihte ilk kez füzyon deneyinde net enerji kazanımı elde edildiğini 2022’de açıklamıştı. Diğer yandan füzyon enerjisinin ticari kullanıma sunulmasına hâlâ çok uzun yıllar olduğu tahmin ediliyor.