Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından verilecek idari para cezaları hakkındaki yönetmelik, geçen ay Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr. Sami Aksoy, yönetmelikte yapılan değişikliğe göre, uyarılmasına rağmen emniyet kemerini bağlamamak, baş üstündeki dolabını kapatmamak, başka yolcular veya kabin ekibiyle tartışmaya devam etmek gibi uçuş emniyet ve güvenliğini tehdit oluşturan davranışlarda bulunmanın cezasının 1500 TL’ye çıkarıldığını söyledi.
Türkiye’de havayolu ulaşımı, özellikle son yıllarda, uygun fiyat, güvenilirlik, konfor, zaman ve ulaşım ağı gibi nedenlerle büyümeye devam ediyor. 2016 yılında, iç ve dış hatlarda 1 milyon 829 bin uçuşta yaklaşık 174 milyon yolcu havayolunu tercih etti. Bu büyümeye karşın zaman zaman yolcuların ya da başka sebeplerin uçuş güvenliğini tehlikeye attığı olaylar görülebiliyor. Bunların önüne geçmek ve caydırıcı olması için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Tarafından Verilecek İdari Para Cezaları Hakkında Yönetmelik, 2013 yılında yayımlandı. Yönetmelikte kural tanımaz yolculara verilecek para cezası 1000 TL olarak belirlendi. Bu rakam, daha sonra 1162 TL’ye, ardından da geçen ay yapılan değişiklikle 1500 TL’ye yükseltildi.
Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Sami Aksoy, “Yolcuların kendileri ve diğer yolcularla kabin ekibinin can güvenliği hem de uçuş emniyeti ile yeni yönetmelik sebebiyle artan para cezaları nedeniyle, kendi keseleri için kural tanımaz yolcu maddesinde belirtilen davranışlardan kaçınmaları gerekir” dedi. Yrd.Doç.Dr. Aksoy, şöyle konuştu:
KURAL TANIMAYANA 1500 TL CEZA
“Yönetmelikte, geçen mart ayında yapılan değişiklik uyarınca, uyarıya rağmen elektronik cihazları çalıştırmaya devam etmek, yerine oturmamak, emniyet kemerini bağlamamak, baş üstü dolabını kapatmamak, diğer yolcular ve kabin ekibiyle tartışmaya devam etmek, kabin ekininin görevini yapmasına güç kullanarak engel olmak, kabin ekibine ve diğer yolculara hakaret etmek, sözle tacizde bulunmaya devam etmek, kabin ekibinin verdiği talimatları yerine getirmemek şeklinde davranışlarda 1500 TL para cezası kesileceği düzenlenmiş. Bu sayılanlar, sınırlı sayıda değil, örnek şeklinde gösterilmiş. Bu nedenle yasak olmasına ve uyarılmasına rağmen uçuş emniyetini tehlikeye atan hareketine devam eden her yolcuya, hareketi, yukarıda sayılanlardan olmasa da aynı para cezası kesilebilir.”
ELEKTRONİK SİGARA DA EKLENDİ
Yönetmelikteki diğer bir düzenlemenin elektronik sigara ile ilgili olduğunu ifade eden Yrd.Doç.Dr. Sami Aksoy, “Uçak içerisinde sigara dahil tüm tütün mamulleri tüketmenin cezası da 1500 TL olarak belirlenmiş. “Uçak içerisinde duman çıkartan cihaz ve mamuller” ekiyle elektronik sigaralar da eklendi. Örneğin, Eylül 2016’da, Kazablanka-İstanbul seferini yapan uçakta sigara içen yolcuya, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 1162 TL para cezası kesmişti” dedi.
UÇAĞA LAZER TUTANA 10 BİN TL CEZA
Özellikle İstanbul’da, iniş yapan uçaklara zaman zaman lazer tutanlar ve telsiz hatlarına müdahale edenler olabildiğini belirten Yrd.Doç.Dr. Aksoy, “Bu bakımdan yönetmelikte, uçağa lazer tutmanın ve kule ile kokpit arasındaki haberleşme hattına müdahale etmenin cezası 10 bin TL şeklinde belirlenmiş. Bu rakamda herhangi bir artış yapılmamış” diye konuştu.
GÜVENLİK ARAMALARINA KARŞI KOYANA 2 BİN TL
Bir diğer hususun havalimanındaki güvenlik aramaları olduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Sami Aksoy, “Yönetmelikte, uyarılmaya karşın elle aranmaya karşı gelinmesi, güvenlik personelinin işini yapmasına engel olunmasının cezası da 2 bin TL şeklinde gösterilmiş” diyerek havaalanlarında yaşanabilecek durumlara da para cezasının öngörüldüğünü ifade etti.
Yrd. Doç. Dr. Sami Aksoy, “Görüldüğü üzere, düşük fiyatla uçtuğuna sevinen bir yolcu, ısrarla cep telefonunu kullanmak istemesi, kabin ekibiyle ve yolcularla tartışması veya kemerini bağlamaması halinde bilet fiyatının neredeyse 10 katı para cezasıyla karşılaşıp üzülebilir. Eğer daha da ileri gidip uçuş güvenliğini tehlikeye atması nedeniyle uçağın zorunlu iniş yapması gibi hallerde de hem ağır cezai yaptırımlar hem de maddi yaptırımlarla karşılaşılabilir. Uçuş emniyeti için getirilen bu yerinde caydırıcı cezalar nedeniyle, yolcuların daha dikkatli davranması, kendi yararlarına olur. Nihayetinde bu kurallar, sadece bir ceza değil, uçuş emniyeti ve tüm yolcuların güvenliği, yani hepimiz içindir” diye konuştu.