Çığır açan keşif: COVID-19’un beyin üzerindeki etkisi tersine çevrildi

Avusturalyalı bilim insanları, COVID-19’un beyin üzerindeki erken yaşlanma etkisini tersine çevirdi. Biyolojik beyin saatini sıfırlama arayışında olan araştırmacılar, çok sayıda terapötik maddeyi taradı ve COVID-19’un neden olduğu yaşlanan beyin hücrelerini seçici olarak ortadan kaldıran dört ilaç geliştirdi.

Avustralya Biyomühendislik ve Nanoteknoloji Enstitüsü’nden (AIBN) Dr. Julio Aguado liderliğindeki Queensland Üniversitesi araştırmacıları, çığır açan bir keşifte bulundu.

COVID-19’UN YAŞLANMAYI HIZLANDIRDIĞI ORTAYA KOYULDU

Nature Aging dergisinde yayınlanan çalışma, COVID-19’un ‘zombi’ veya yaşlanan hücreleri artırarak beyinde erken yaşlanmayı hızlandırdığını ortaya koydu.

Yaşla birlikte doğal olarak biriken bu hücreler, doku iltihabı ve dejenerasyonuyla bağlantılıdır ve potansiyel olarak hafıza kaybı ve beyin sisi gibi bilişsel bozukluklara da yol açabilir.

Ekip, çeşitli SARS-COV-2 varyantlarının beyin dokusu üzerindeki etkisini incelemek için insan kök hücrelerinden geliştirilen sentetik beyin organoidlerini kullandı.

Biyolojik beyin saatini ‘sıfırlama’ arayışında olan araştırmacılar, bu organoidleri kullanarak çok sayıda terapötik maddeyi taradı.

YAŞLANAN BEYİN HÜCRELERİNİ ORTADAN KALDIRAN İLAÇLAR

Yapılan taramaların sonucunda COVID-19’un neden olduğu yaşlanan hücreleri seçici olarak ortadan kaldıran dört ilaç başarıyla tanımlandı.

Bu ilaçlar; navitoclax, ABT-737, fisetin ve dasatinib artı quercetin (D+Q) kombinasyonu.

BEYİN ORGANOİDLERİNİ GENÇLEŞTİRMEKLE KALMADI

Bu ilaçlar sadece beyin organoidlerini gençleştirmekle kalmadı, aynı zamanda COVID-19 ile enfekte olmuş bir fare modelinde de olumlu etkiler gösterdi.

Bu araştırma, COVID-19 gibi viral enfeksiyonların neden olduğu akut enfeksiyon sonrası sendromların tedavisi için yeni yollar açıyor.

DİĞER BEYİN HASTALIKLARINA DA FAYDA SAĞLAYACAK

Sonuçlar COVID-19’un ötesine geçerek Alzheimer araştırmalarına ve yaşlanmanın önemli bir faktör olduğu diğer nörodejeneratif hastalıklara da potansiyel olarak fayda sağlayacağı görüldü.