Çin ile Tayland’dan Ay’da işbirliği için mutabakat

Çin ile Tayland arasında, uzayın keşfi ve barışçı kullanımı ile Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu’nda (ILRS) işbirliğini kapsayan iki mutabakat zaptı imzalandı.

Çin Ulusal Uzay İdaresinden yapılan açıklamada, mutabakat kapsamında Çin ve Tayland’ın ortak uzay projeleri, bilimsel değişim programları ve personel eğitim planlarının hazırlanması, veri ve bilgi alışverişi için bir ortak komite ve çalışma grubu oluşturacağı belirtildi. İki ülkenin, ILRS’nin proje ve faaliyetlerine ilişkin uygulamalar geliştirmek üzere, bilim, mühendislik ve uluslararası işbirliği alanlarında uzman ekipler oluşturacağı ve bir işbirliği planı hazırlayacağı kaydedildi. Çin ve Tayland, 2018’de Lacang-Mekong İşbirliği (LMC) kapsamında uzay alanında bilgi alışverişi ve işbirliği merkezi ile uydu verilerinin paylaşımı için birer merkez kurulması için mutabakat zaptları imzalamıştı. Tayland tarafından 2023’te geliştirilen bir uzay meteorolojisi uydusu, Çin’in Ay keşif görevi “Çang’ı 7” ile birlikte uzaya fırlatılmak üzere seçilmişti. Çin ve Tayland, Türkiye’nin de üyesi olduğu Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü (APSCO) bünyesinde de işbirliğini sürdürüyor. ÇİN’İN AY KEŞİF GÖREVLERİ VE ÜS KURMA PLANI Çin, 2030 yılından itibaren Ay’a insanlı sefer düzenleyerek ayak basmayı, 2050’ye kadar ise Ay’da tümüyle işlevsel bir araştırma üssü kurmayı hedefliyor. ILRS projesi kapsamında istasyonun temel halinin oluşturulması için ilk aşamada, 2028’e kadar 3 keşif görevi gerçekleştirilecek. Bu kapsamda, 2024’te Ay’ın karanlık yüzünden kaya ve toprak örnekleri toplamak üzere “Çang’ı 6”, 2026’da Ay’ın güney kutbunda keşif yapmak üzere “Çang’ı 7” ve 2027’de doğal kaynak kapasitesini ve kullanılabilirliğini doğrulamak ve Ay yüzeyindeki uzay üssü inşası için testler yapmak üzere “Çang’ı 8” görevleri planlanıyor. İkinci aşamada, Ay’da araştırma üssünün inşası için 2030-2040 yıllarında 5 insanlı sefer yapılması hedefleniyor. 2040-2050 dönemini kapsayan üçüncü aşamada ise ILRS’yi uygulama odaklı bir üsse dönüştürmek üzere daha ileri altyapı çalışmaları yürütülmesi amaçlanıyor. İstasyonun, 2050’de Mars, Venüs ve ötesindeki uzay görevlerini destekleyecek çok işlevli bir araştırma üssü haline getirilmesi hedefleniyor.