En parlak gama ışını patlamasının kaynağı tespit edildi

Şimdiye kadar gözlemlenen en parlak gama ışını patlamasının bir süpernovadan kaynaklandığı doğrulandı. Tüm zamanların en parlak patlaması olarak kayıtlara geçen patlamanın, bir önceki rakibinden 10 kat daha parlak olduğu tespit edildi. Bilim insanları yeni bir bilmeceyle karşı karşıya: Böyle bir süpernova patlamasının ardından ortaya çıkması beklenecek ağır elementler ortalıkta yok.

Evrenin gözlemlenebilen bölümündeki en şiddetli patlamalar olan gama ışını patlamaları, genellikle büyük kütleli bir yıldız ölürken nötron yıldızına veya kara deliğe dönüştüğünde ortaya çıkıyor. Süpernovalardan daha parlak olan gama ışını patlamaları bir galaksideki tüm yıldızları kısa süreliğine gölgede bırakabilir. Ekim 2022’de teleskoplarımız nefes kesici bir şey yakaladı: şimdiye kadar gördüğümüz her şeyden daha parlak bir kozmik parlama. Birkaç ay ileri sardığımızda, James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanan bilim insanları yapbozun büyük bir parçasını çözdü. Araştırma ekibi BOAT (Brightest Of All Time) yani “Tüm Zamanların En Parlağı” olarak bilinen patlamanın, Dünya’dan yaklaşık 2,4 milyon ışık yılı uzaktaki bir süpernova patlamasıyla ortaya çıktığını doğruladı.

BİR ÖNCEKİNDEN 10 KAT DAHA PARLAK Northwestern Üniversitesi’nden fizik ve astronomi profesörü Wen-fai Fong, “Patlamaları tespit edebildiğimiz sürece, bu patlamanın 10 kat farkla şimdiye kadar tanık olduğumuz en parlak patlama olduğuna şüphe yok” dedi. Bu patlama sonucunda ise ortaya çıkması gereken ağır elementlerin gözlemlenmemesi araştırmacıları şaşırttı. Evrenin gelişimini anlamada hayati önem taşıyan altın, platin ve uranyum gibi ağır elementlerin kökeni belirsizliğini koruyor.GAMA IŞINI PATLAMASI NEDİR? Bu patlamalar gözlemlenebilir evrendeki en güçlü patlamalardır. Güneşimizin kütlesinin en az on katı olan çok büyük bir yıldızın ölümü sırasında meydana gelirler. Bu kadar büyük bir yıldızın yakıtı bittiğinde, çekirdeği artık dış katmanlarından gelen muazzam basıncı destekleyemez. Bu dengesizlik içe doğru şiddetli bir çöküşü tetikler. Çekirdek patladığında kendini o kadar sıkı bir şekilde ezer ki protonları ve nötronları birleşmeye başlar ve kara delik adı verilen süper yoğun bir nesne oluşturur. Bu kaotik süreç muazzam miktarda enerji açığa çıkarır.